فقدان شفافیت عملکرد هیات رییسه مجلس در خصوص جداول بودجه / برخلاف قانون جداول نهایی بودجه در اختیار نمایندگان قرار نگرفت

محسن زنگنه با اشاره به اینکه موارد هزینه ای تبصره ۱۴ بودجه برای نمایندگان شفاف سازی نشد، گفت: این حق نمایندگان است که بدانند منابعی که قرار است از جیب ملت و از قبض های پرداختی مردم، تامین شود، کجا ، به چه شکل و توسط چه جریاناتی هزینه خواهد شد اما این موارد برای نمایندگان شفاف سازی نشد. از یک طرف منابع تبصره ۱۴ به ۳۵۰هزار میلیارد تومان افزایش پیدا کرد، اما از سوی دیگر یارانه های پرداختی به مردم تغییری پیدا نکرد.

در جریان بررسی نهایی بودجه ۱۴۰۰، یکی از ابهاماتی که اعتراض و مخالفت ۳نفر از نمایندگان عضو کمیسیون های اقتصادی مجلس را در پی داشت، عدم شفاف سازی در خصوص جداول نهایی بودجه ۱۴۰۰ و منابع هزینه ای مرتبط با تبصره ۱۴ بودجه بود. اعتراضاتی که بارها در جریان بررسی نهایی بودجه از سوی محسن زنگنه رییس کمیته اصلاح ساختار بودجه مجلس و ۲نفر دیگر از نمایندگان خطاب به هیات رییسه مطرح شد اما با بی اعتنایی، هیات رییسه مجلس از دستور کار خارج شدند. نمایندگان معترض به عدم ارائه جداول نهایی بودجه با اشاره به تغییرات فراوانی که در بطن جداول درآمدها و مصارف و تبصره  ۱۴ اعمال شده بود از اعضای هیات رییسه می خواستند تا این اعداد و ارقام نهایی را در اختیار نمایندگان قرار دهند تا بودجه در فضایی شفاف مورد بررسی و تصویب قرار بگیرد. بررسی های تکمیلی خبرنگار اقتصادآنلاین از برخی اعضای کمیسیون تلفیق نیز نشان داد که اعضای کمیسیون تلفیق مجلس نیز از تغییرات جداول و محل هزینه کرد آنها بی خبر هستند و این جداول تنها به رویت رییس و تعدادی از اعضای مشخص هیات رییسه مجلس رسیده است و اعضای کمیسیون تلفیق نیز از جداول نهایی بی خبرند. 

در همین خصوص نماینده مردم تربت حیدریه در مجلس با اشاره به تصویب نهایی بودجه در مجلس گفت: بودجه ۱۴۰۰ بعد از فراز و نشیب های طی شده، نهایتا با سقف ۹۳۱ هزار میلیارد تومانی تقدیم مجلس شد. در مجلس این رقم تقریبا به ۱۳۰۰هزار میلیارد تومان رسید. یعنی حدود ۳۵۰هزار میلیارد تومان به سقف بودجه افزوده شد. در واقع بودجه در ۲سقف بسته شد. البته من با چنین رویکردی در خصوص بودجه مخالفم ولی به هر حال نظر نمایندگان، بستن بودجه ای با ۲سقف در دو ۶ماهه سال بود.

زنگنه در ادامه گفت: اما مخالفت شخص من با بودجه که باعث شد به اصلاح سقف ماده واحده بودجه رای منفی بدهم، ناشی از آن بود که در هنگام رای گیری در خصوص ماده واحده، باید جداول نهایی بودجه نیز در اختیار نمایندگان قرار می گرفت، اما متاسفانه این اطلاعات ضروری و کلیدی بودجه در اختیار نمایندگان قرار نگرفت. همراه تعدادی از همکاران در زمان بررسی نهایی بودجه، چندین بار از هیات رییسه مجلس و کمیسیون تلفیق درخواست کردیم که جداول نهایی را در اختیار نمایندگان قرار دهند، اما به دلایلی که هنوز برای ما روشن نشده این اعداد و ارقام مهم در اختیار نمایندگان قرار نگرفت. 

رییس کمیته اصلاح ساختار بودجه مجلس در خصوص ابهاماتی که در خصوص تغییر جداول وجود دارد، خاطرنشان کرد: جداول مقدماتی توسط دولت به طور شفاف اعلام شده و از طریق سایت سازمان برنامه و بودجه  در دسترس عموم مردم هم قرار دارد، اما جداول در مجلس، تغییرات بنیادین فراوانی داشته اند و حدود ۴۰۰هزار میلیارد تومان به سقف درآمدها و هزینه ها افزوده شده است. طبیعی است نمایندگان باید به طور دقیق از این تغییرات آگاه باشند و با آگاهی به بودجه رای دهند. بر اساس قانون، بعد از تغییرات کمیسیون تلفیق و قبل از ارسال بودجه به شورای نگهبان، همه جداول به طور شفاف باید در اختیار نمایندگان قرار بگیرد. ضمن اینکه برای جداول هم باید رای گیری شود. متاسفانه این بند قانونی در مجلس و در زمان نهایی شدن بودجه مورد توجه قرار نگرفت.

بودجه بدون شفاف سازی لازم تصویب شد

زنگنه با اشاره به ضرورت شفاف سازی ابعاد اصلی بودجه ۱۴۰۰ گفت: در شرایطی که برخی نمایندگان و جریانات در خصوص بحث شفافیت آرای نمایندگان تبلیغات زیادی راه می اندازند و از ضرورت شفاف سازی آرا ، حقوق و...صحبت می کنند، اما در خصوص مهمترین سند مالی سالانه کشور که ردیف‌های هزینه ای و درآمدی سرنوشت سازی در اقتصاد دارد با این همه ابهام و عدم شفافیت  برخورد می کنند، نوعی تناقض را به ذهن مخاطبان متبادر می کند. اینکه نمایندگان ۳ماه وقت صرف کنند برای تبصره هایی که در نهایت باید خود را در جداول نمایان کنند، ولی توجهی به شفافیت جداول نشود، قابل قبول نیست.

این نماینده در ادامه افزود: اگر جداول نهایی شفاف نباشند، هم غیر قانونی است و آرای نمایندگان را مبهم می کند و هم اینکه در آینده ممکن است، شبهات، مفاسد و مشکلات فراوانی در این جداول بروز کند که نمایندگان از آن بی خبرند. علاوه بر جداول کلی، چند جدول مهم در تبصره های ماده واحده وجود دارند که باید به آنها به طور دقیقی رسیدگی شود. به عنوان نمونه تبصره ۱۴ است که امسال بالغ بر ۳۵۰هزار میلیارد تومان منابع و مصارف تبصره ۱۴ از جمله یارانه ها و هدفمندسازی در آن قرار دارد. متاسفانه جدول نهایی این تبصره هم در اختیار نمایندگان قرار نگرفت.

نماینده مردم تربت حیدریه یادآور شد: بر این اساس در جریان بررسی نهایی بودجه به هیات رییسه تذکر دادم ، این برای  مجلس یازدهم که شعار شفافیت را سر می دهد، خوب نیست که اصلی ترین سند مالی کشور در هاله ای از ابهام رای گیری می شود. جالب اینجاست که وقتی از اعضای کمیسیون تلفیق هم جویا شدم به این نکته اشاره کردند، این اطلاعات ضروری از اعداد و ارقام جداول بودجه در اختیار آنها نیز قرار نگرفته است. معتقدم بر خلاف برخی حساسیت های غیر ضروری که در خصوص شفافیت آرای نمایندگان مطرح می شود، شفافیت واقعی باید چنین مواردی را شامل می شود. رسانه ها هم باید این موارد ضروری را مورد پرسشگری قرار دهند.

زنگنه در ادامه با اشاره به موضوع عدم تصویب اعتبار نامه یکی از نمایندگان در روزهای ابتدایی تشکیل مجلس یازدهم گفت: نمی دانم آیا به این نکته اشاره کنم یا نه، ولی واقع آن است در جریان رد شدن اعتبار نامه آقای تاجگردون ، نمایندگان به دلیل همین عدم شفافیت ها در جداول بودجه ای سالهای قبل، رای عدم اعتماد به آقای تاجگردون دادند. یعنی نمایندگان مخالف، استدلال می کردند که در بودجه سنوات قبل، جهت گیری های خاصی به نفع حوزه انتخابیه، جریان یا فرد خاصی صورت گرفته است. وقتی مجلس اعتبار نامه یک نماینده را به دلیل عدم شفافیت رد می کند، این انتظار می رود که این مجلس و این جریانات نهایت شفافیت را در خصوص جداول بودجه داشته باشند، نه اینکه شبهاتی به مراتب بیشتر از گذشته ایجاد کنند. 

نماینده مردم تربت حیدریه در مجلس در پاسخ به این پرسش خبرنگار اقتصادآنلاین که پاسخ هیات رییسه مجلس به درخواست شما برای رویت جداول بودجه و تبصره ۱۴، چه بود؟ گفت: در زمان نهایی شدن بودجه در این زمینه هم اخطار اصل ۵۲ قانون اساسی  وهم تذکرات آیین نامه ای مطرح کردم، اما در پاسخ به این تذکرات من برخی دوستان هیات رییسه اعلام کردند که این جداول ارائه شده، اما وقتی پیگیری کردم همان فرد هم اعلام کرد که این جداول را رویت نکرده است. یعنی به نظر می رسد نوعی فضاسازی خاص توسط هیات رییسه صورت گرفت تا بودجه بدون بررسی جداول تصویب شود.  

زنگنه با اشاره به اینکه از ماه ها قبل خواستار ارائه این اطلاعات آماری مهم شده است، گفت: در زمان بررسی های مقدماتی بودجه هم به آقای قاضی زاده و هم به آقای نادران موضوع را تذکر دادم، اما دوستان اشاره کردند که در زمان بررسی نهایی بودجه ، این جداول بعد از مرتب شدن در اختیار نمایندگان قرار خواهد گرفت و همچنین تاکید کردند در مورد جداول رای گیری نیز خواهد شد. اما علی رغم این وعده ها این اطلاعات حیاتی در اختیار نمایندگان قرار نگرفت.