آمریکا درصدد اجرای تئوری «بزدل» علیه ایران است

آرمان ملي- جواد باقري: دولتمردان ترامپ، زيست سياسي خود را با چالش و مشکل زيادي گره‌ زده‌اند، بنابراين در تلاش هستند افکار عمومي داخلي را اقناع کنند. يکي از چالش‌هاي بزرگ آمريکا، نوع نگاه و تقابل با ايران است. موضوعي که رقباي فعلي کليددار کاخ سفيد به‌طور روشن و به صراحت به آن پرداخته‌اند. ترامپ از روزي که بر صندلي چرمين رياست جمهوري تکيه زد، اعلام کرد که از برجام خارج خواهد شد. ديري نگذشت که اين وعده را تحقق بخشيد و از توافق برجام خارج شد، اما ايران توانست در مقابل تروريسم اقتصادي ايستادگي کند و علاوه بر آن با رويکرد ديپلماتيک خود موفق شد آمريکا را منزوي کند. آمريکا پس از شکست مفتضحانه در شوراي امنيت در تلاش است تا به هر نحوي عدم همراهي اعضاي اين نهاد با آمريکا در مقابل ايران را جبران کند، بنابراين بر طبل ماشه مي‌کوبد. محسن زنگنه نماينده مجلس يازدهم در همين راستا با «آرمان ملي» به گفت‌وگو پرداخت که در ادامه مي‌خوانيد.

تصور مي‌کنيد طرح درخواست آمريکا جهت برقراري تحريم از طرف شوراي امنيت به نتيجه مي‌رسد؟

استفاده از مکانيسم ماشه در برجام شروط خاص خود را دارد و عملا به‌دليل خروج آمريکا از برجام بسياري از حقوق از آنها گرفته شد. نکته اول اينکه موضوع مورد نظر در متن برجام آمده است و ارتباطي با ساير قطعنامه ها ندارد تا چنانچه يکي از اعضاي حاضر در اين توافق نسبت به عدول ‌ايران اعتراضي داشته باشد، بتواند از مکانيسم ماشه استفاده کند. آنگونه که همگان مي‌دانند دولت آمريکا از اين توافق به‌طور رسمي خارج شد و ديگر نمي‌تواند همانند ساير اعضا که در اين توافق حضور دارند، از مکانيسم ماشه استفاده کند و عملا با خروج از برجام، اين حق را از خودش گرفت. هرچند آمريکا اعتقاد دارد که مطابق قطعنامه 1332 به‌عنوان مشاور در پرونده برجام حضور داشت و از اين کشور در اين قطعنامه نام برده شد، اما از لحاظ حقوقي در خصوص برجام نمي‌تواند کاري را از پيش ببرد. نکته دوم اينکه ابتدا بايد به جامعه جهاني اثبات کند که ايران به‌عنوان طرف اصلي اين توافق آن را نقض و خلاف مفاد اين توافق اقدام کرده است. اين موضوع نيازمند آن بود که مراجع ذيصلاح و ناظران بين‌المللي که مي‌توانند به‌طور رسمي نظر بدهند، با ادعاي مطرح شده از سوي آمريکايي‌ها همصدا شوند. اما عملا ايران با رفتار و اقدامات خود بارها ثابت کرده است که در ذيل برجام عمل کرده و خلافي از سوي کشورمان رخ نداده است. با اين حال اقداماتي در راستاي افزايش و تقويت برنامه هسته‌اي اجرا شده که به‌طور نمونه مي‌توان به افزايش سانتريفيوژ اشاره کرد اما با اين حال اين رفتارها نيز در چارچوب برجام و متن آن صورت گرفته و اقدامي مبني بر خروج ايران از اين توافق به شمار نمي‌آيد.

وزير امور خارجه کشورمان عنوان کرده بود آمريکا منزوي خواهد شد . نقش دستگاه ديپلماسي ايران در مقابله با طرح آمريکا به چه صورت خواهد بود؟

‌ايــران در اين بـــاره بايد سياست‌ها و رويکردهاي محکمي اتخاذ کند. در علوم سياسي يک تئوري به‌عنوان «تئوري بزدل» يا معروف به «تئوري سگ‌ها» وجود دارد. اين تئوري در روابط بين‌الملل زماني به کار برده مي‌شود که کشوري در نوع برخورد با طرف ديگر تلاش مي‌کند که با خط و نشان کشيدن سياسي از حريف خود امتياز گرفته و طرف مقابل را با يأس، نااميدي و ترس روبه‌رو کند اما آمريکا در عمل به‌رغم هزينه‌هاي ‌ميليارد دلاري شکست خورد. امروز نفوذ ايران در منطقه خاورميانه را شاهد هستيم و اين موضوع بر هيچ‌کشوري پوشيده نيست. با اين تفاسير و به‌دليل تبديل شدن ايران به‌عنوان يک قدرت منطقه‌اي، انتظار از دستگاه ديپلماسي اين است که بدون تزلزل و قاطعانه وارد ميدان شود. اگر وزارت خارجه با اعتماد به نيروي دروني و اندوخته‌هاي کشور محکم بايستد، شايد شاهد اين موضوع باشيم که آمريکا هيچگاه به فکر اجرائي کردن مکانيسم ماشه نيفتد. قاطعيت دستگاه ديپلماسي کشور سبب شده که شرکا اروپاي آمريکا هم با اين کشور همراه نباشند. اين رويکرد به خوبي نشان داده که اگر قاطعانه در مقابل زورگويي‌ها ايستاد‌گي کنيم، دنيا نيز با ديد احترام به ما نگاه مي‌کند. اما هرگونه رفتاري که به معناي علاقه ايران به بازگشت آمريکا به برجام باشد، آمريکا به اتکاي همان تئوري معروف و موسوم «بزدل» به ايران فشار بيشتر خواهد آورد و اگر اروپا نيز چنين احساسي داشته باشد براي همکاري با آمريکا عليه ايران مصمم مي‌شود.

اعضاي برجام به‌دليل خروج آمريکا از برجام با تصميم اخير اين کشور مبني بر فعال سازي مکانيسم ماشه مخالفت کرده‌اند. در چنين شرايطي تصور مي‌کنيد تصميم آمريکا تا چه اندازه قابليت اجرا شدن داشته باشد؟

اينکه پمپئو گفته بدون شرکاي خود مي‌تواند مکانيسم ماشه را اجرائي کند نشانگر آن است که آمريکا پيرو سياست‌هاي زياده خواهانه، در راستاي برجام هم عمل نمي‌کند و برجام براي اين کشور يک بهانه است تا افکار بين‌المللي و کشورهاي همسوي با خود را توجيه کند. از سويي، آمريکا شاهد موفقيت‌هاي ايران در منطقه و عرصه بين‌المللي است و در واکنش به اين موفقيت‌ها، تصميم گرفته که تحريم‌ها را شدت ببخشد و ساير کشورها را با خود در راستاي اجرائي کردن اين هدف همراه کند. سخنان وزير امور خارجه آمريکا بيانگر اين است که برجام بهانه‌اي براي توجيه عملکرد خود است. همواره در طول تاريخ شاهد بوده‌ايم که آمريکا هيچگاه در چارچوب توافق‌هاي بين‌المللي قرار نمي‌گيرد.

مجلس در حال حاضر چگونه مي‌تواند به دستگاه ديپلماسي ياري برساند؟

مجلس ضمن حمايت قاطع از وزارت امورخارجه و شخص وزير بايد به‌دنبال اتخاذ راهکارهايي باشد که عزم ايستادگي ايران را در مورد زياده خواهي آمريکا به رخ بکشد. پيشنهاد من اين است که مطابق طرحي که از سوي يکي از نمايندگان مطرح شد، عمل کنند. در اين طرح چنين آمده که بلافاصله بعد از اينکه مکانيسم ماشه از سوي آمريکا اجرا شد، مجلس خروج ايران از پروتکل الحاقي را تصويب کند. اين اقدام مي‌تواند به خوبي بيانگر عزم قاطع ايران در رخ جهانيان به‌ويژه آمريکا باشد.